การสอนเด็กทำสมาธิ เด็กจะได้สภาวะทิพย์หรืออายตนะละเอียดง่ายกว่าผู้ใหญ่ แต่ถ้าคนสอน ป้อนข้อมูลที่เป็นความเห็นส่วนตัวลงไปมาก ก็เป็นโทษกับเด็ก เหมือนกับการทำร้ายเค้าทางอ้อมได้เช่นกัน ******************* สมาธิ คือ การรวม ความเห็น ความจำ ความคิด ความรู้(รู้ในสิ่งสัมผัสทางอายตนะทั้งหก) เข้าด้วยกันจนเป็นหนึ่ง ทั้งสี่นี้ เรียกว่า องค์ประกอบของ ใจ ยังเป็นเครื่องปรุงได้ ถ้าสติสัมปชัญญะ และ การฝึกโยนิโสมนสิการบนทางอริยมรรคยังน้อย และสมาธิแบบที่ฝึก มักเป็นสมถะแบบที่เรียกว่า อารัมณูปนิชฌาณ สังขารขันธ์ที่ยังไม่หยุดนิ่งดีตามอริยมรรคมีองค์แปด จะสร้างรูปและนามละเอียดขึ้นมาภายในใจ ให้ยึดเกาะ ประกอบกับ ยังไม่มีผู้สอนที่เข้าใจ เค้าจะไม่ทราบที่มาที่ไป และวิธีละวางรูปนามละเอียดนั้น การใช้รูปนามละเอียดนั้นอย่างถูกวิธีได้ เมื่อรวมกับกิเลสอาสวะเก่าก็จะเหนียวแน่นขึ้น ในที่สุด สิ่งที่สัมผัสทางใจ ที่บิดเบี้ยวไปทีละนิดตั้งแต่เด็กๆ จะสร้างตัวตนละเอียดทางอกุศลได้ ยากจะแก้ไข ขึ้นกับว่า ใครเป็นผู้สอน และ นิสัย วาสนาเก่าของเด็ก ไปทางกุศลหรืออกุศลมากกว่า ดาบสองคม ที่ขาดการฝึกจากครูที่เชี่ยวชาญ ก็สามารถย้อนกลับมาทำร้ายตนได้